O procesach projektowych w UX powstały setki, jeśli nie tysiące tekstów, jeśli więc nadal szukacie tego z którego dowiecie się, jak stworzyć proces idealny, to od razu odpowiadam – idealny proces projektowy nie istnieje. Istnieją za to doskonałe produkty i usługi, które trafnie odpowiadają na realne potrzeby użytkowników.
Proces projektowy w Mobee Dicku
Proces projektowy w Mobee Dicku oparty jest na fundamentach takich podejść jak Double Diamond czy Lean UX. Pracujemy w interdyscyplinarnych zespołach. Nasi projektanci pracują blisko z badaczami i UX writerkami. Dzięki temu możemy na bieżąco wymieniać się potrzebami i spostrzeżeniami oraz dopasowywać trwający proces do bieżącej sytuacji. Pomaga nam to podejmować decyzje projektowe w oparciu o sprawdzone dane, oraz dobierać odpowiednie metody badawcze i projektowe na każdym etapie projektu.
Pracujemy iteracyjnie i weryfikujemy nasze hipotezy na każdym kroku, czasem robimy krok w tył, jeśli na horyzoncie widzimy lepsze rozwiązanie od tego, które przyjęliśmy na początku.
Jak powstał nasz proces projektowy?
Nad naszym procesem projektowym w Mobee Dicku pracowaliśmy prawie 6 miesięcy. W tym czasie zrobiliśmy sporo wewnętrznych warsztatów i odbyliśmy dziesiątki dyskusji. Nasz zespół składał się z badaczy, projektantów UX i UI, UX writerów oraz grupy project managerów – dzięki różnym kompetencjom i patrzeniu na proces z różnych perspektyw, udało nam się wypracować spójny system, który będzie szyty na miarę klienta i dopasowany do jego potrzeb, a jednocześnie zawierający określone punkty i etapy, które w zależności od potrzeb mogą się wydłużać, skracać, bądź powtarzać, aż osiągniemy pożądany efekt.
Sprawdź poniżej, jak w 10 punktach przedstawia się nasz Mobee Dickowy proces projektowy.
1. Kick-off - poznajemy się!
Proces projektowy zaczynamy od zebrania wymagań. Pracujemy z klientem ramię w ramię – słuchamy, dopytujemy i analizujemy informacje dostarczone przez klienta i biznes. Na tym etapie poznajemy główną grupę docelową, organizujemy warsztaty z klientem, dzięki czemu lepiej rozumiemy zarówno jego potrzeby, jak i jego użytkowników.
W tej fazie chcemy uzyskać wspólną wizję produktu lub usługi, aby móc jak najlepiej odpowiedzieć na realne potrzeby użytkowników. Od samego początku staramy się zlokalizować potencjalne ryzyka i obszary, które będą wymagały szczególnej obserwacji, a może będziemy mogli od razu zaproponować rozwiązania, które te ryzyka zminimalizują.
2. Badanie potrzeb - po nitce do kłębka
Kiedy już mamy wspólną wizję tego, do czego dążymy, oraz hipotezy, na podstawie których decydujemy, że warto podjąć się pracy nad tym rozwiązaniem, przechodzimy do badań, czyli podstawy, na której będziemy opierać budowę produktu lub usługi.
Badania to zestaw metod i narzędzi, które pomagają nam zadawać trafne pytanie i znajdować właściwe odpowiedzi. Nasi badacze odpowiednio nimi żonglują i są w tym naprawdę dobrzy. W tej fazie słuchamy naszych odbiorców, chcemy ich poznać, ich zachowania i motywacje. Gromadzimy jak najwięcej danych i uwzględniamy złożoność problemu. Skupiając się na celu chcemy poznać ich sposób myślenia i sprawdzić jak sobie radzą obecnie w badanym obszarze. Odkrywamy potrzeby, obawy i ograniczenia z jakimi mierzą się przyszli użytkownicy.
Zebrana wiedza będzie podstawą do podejmowania dalszych decyzji projektowych. Czasami może się okazać, że wyobrażenie klienta i prawdziwe potrzeby jego odbiorców się rozmijają. Być może będziemy musieli zmienić grupę docelową, albo zakres projektu. Może się okazać, że użytkownicy nie potrzebują np. aplikacji do tworzenia listy zakupów, bo bardziej użytecznym i wygodnym rozwiązaniem jest dla niech naklejanie karteczek na lodówkę. Z drugiej strony wnioski z badań mogą nam posłużyć jako podstawa do zaproponowania całkiem nowych rozwiązań.
Jednocześnie staramy się zrozumieć kontekst biznesowy oraz poznać słabe i mocne strony konkurencji, co może to posłużyć jako źródło inspiracji do budowania przewagi oraz strategii.
Metody projektowe przydatne na tym etapie:
- Audyt ekspercki (jeżeli rozwiązanie już istnieje) - pozwala ocenić użyteczność strony przez doświadczonego projektanta aby zidentyfikować błędy i rekomendować lepsze rozwiązania, często wykonywana na zasadzie wędrówki poznawczej czyli eksploracji strony z perspektywy użytkownika, listy kontrolnej bądź heurystyk,
- Empathy Map - pomaga zwizualizować myśli, emocje i zachowania użytkownika oraz zlokalizować braki w danych,
- Customer Journey Map obecnego rozwiązania - przedstawia doświadczenie użytkownika podczas procesu zakupu, pozwala zdiagnozować bolączki i miejsca w procesie, które można poprawić, aby doświadczenie klienta było lepsze,
- Web analytics - pozwala zrozumieć zachowania i potrzeby użytkowników na stronie, zidentyfikować problematyczne elementy oraz miejsca, w których użytkownicy np. opuszczają witrynę albo przerywają proces zakupu,
- Analiza konkurencji - pozwala poznać słabe i mocne strony konkurencji oraz pomóc w opracowaniu strategii i budowaniu przewagi nad konkurencją,
- Inwentaryzacja treści - pomaga określić mocne i słabe strony produktu oraz stworzyć nową strukturę informacji, pozwala poznać czego brakuje, z jakich treści zrezygnować, a które rozwinąć, jest podstawą do późniejszego tworzenia architektury informacji,
- Desk Research - pozwala poznać i przeanalizować już istniejące źródeł danych, takie jak statystyki, raporty ale też opinie czy dyskusje na forach.
Podsumowaniem tego etapu są rekomendacje projektowe, wyprowadzone przez zespół badawczy – to o nie będziemy opierać dalsze prace.
3. Strategia - wyznaczamy cele
Etap strategii to doprecyzowanie czym będzie produkt (lub usługa) i jaki będzie jego zakres. Jaki problem ma rozwiązać, albo na jaką potrzebę ma odpowiadać? Ostatecznie definiujemy tu cele biznesowe i wyzwanie projektowe, ustalamy krótko i długofalowe cele produktu. Decydujemy w jaki sposób nasz produkt będzie się odróżniał od konkurencji i w czym będzie od niej lepszy.
Ta faza bazuje na rekomendacjach, które w poprzednim etapie dostarczył nam zespół badawczy. Podczas projektowania cały czas odnosimy się do wniosków projektowych, badań ilościowych i statystyk. Na tym etapie przeprowadzamy też najwięcej warsztatów projektowych wewnętrznie i z klientem. Pozwala to nam doprecyzować dla kogo budujemy rozwiązanie, czym jest i w jaki sposób działa. Wyrównujemy wiedzę u nas i u klienta we wspólnym zrozumieniu problemu, ustalamy jasny kierunek i cel, do którego dążymy.
Metody przydatne podczas projektowania tym etapie:
- Value Proposition Canvas (Propozycja wartości) – pomaga zidentyfikować realną wartość, którą możemy dać użytkownikom. Pozwala wygenerować konkretne pomysły, które będą odpowiedzią na zidentyfikowane potrzeby, zadania i pasje, które ma do wykonania użytkownik oraz bolączki i negatywne emocje, towarzyszące przy ich wykonywaniu,
- Ustalanie celów biznesowych, KPI i metryk - pozwalają wyznaczyć cele, do których dążymy oraz śledzić postępy,
- Najważniejsza ścieżka użytkownika the golden path / pick a target - złota, lub kluczowa ścieżka użytkowania, pomaga nam wyodrębnić listę najważniejszych kroków, które musi podjąć użytkownik, aby znaleźć realną wartość produktu.
- How might we - czyli stawianie pytań “jak moglibyśmy sprawić, aby” pomaga generować kreatywne rozwiązania, skupiając się na właściwych problemach i potrzebach,
- Definiowanie user stories - pomaga sprecyzować, na jakie potrzeby mają odpowiadać funkcje w aplikacji z perspektywy użytkownika,
- Customer Journey Map idealna (to be) - przedstawia doświadczenie klienta podczas procesu zakupu, pozwala zdiagnozować bolączki i miejsca w procesie, które można poprawić, aby doświadczenie klienta było lepsze,
- Definiowanie Point of View - pomaga tworzyć pomysły zorientowane na cel, pozwala na przeformułowanie wyzwania projektowego w dające się zastosować rozwiązanie problemu,
- Affinity mapping - organizuje pomysły oraz dane i pokazuje powiązania między nimi,
- Warsztaty Voice&Tone - pomagają obrać sposób styl komunikacji oraz sposób, w jaki chcemy się zwracać do naszych użytkowników.
Podsumowaniem tego etapu są badania, podczas których sprawdzamy czy klient wie, co jest dla niego ważne i jakie ma priorytety? Sprawdzamy czy po warsztatach z klientem brakuje nam informacji na temat grupy docelowej? Jeśli tak, to prowadzimy dalsze badania eksploracyjne. Dzięki udziałowi badaczy pod koniec tej fazy możemy zmapować ryzyka w projekcie z perspektywy dostępnych danych, lub ich braku oraz potrzeb użytkowników.